Op zaterdag 10 november 2018 werd het nieuwe kunstwerk van Matthew Darbyshire op het Stadionplein onthuld: 11 Rue Simon-Crubellier. In opdracht van de gemeente Amsterdam, stadsdeel Zuid, heb ik de publicatie gecoördineerd, interviews afgenomen en me ontfermd over de eindredactie. Het boekje is gratis verkrijgbaar via de gemeente, neem contact met me op via info (a) sophiazurcher.nl als je interesse hebt.
Publicatie Matthew Darbyshire – 11 Rue Simon-Crubellier
Teksten: Sebastiaan Capel, Edo Dijksterhuis, Sandra Smets, Theo Tegelaers, Sophia Zürcher
Coördinatie en (eind)redactie: Sophia Zürcher
Grafisch ontwerp: Bart de Baets
Fotografie: Victoria Ushkanova
Uitgave: Gemeente Amsterdam, Stadsdeel Zuid
Drukwerk: Drukkerij Raddraaier, Amsterdam
Inleiding door Theo Tegelaers (kunstadviseur Stadsdeel Zuid):
Een grote parkeerplaats, de vertrekplaats van vele touringcars, en een Febo in het midden. Zo zag het Stadionplein er vroeger uit. Uit interviews ter plaatse bleek dat er verschillende gevoelens over heersten. Zo werd het plein enerzijds gekenschetst als ‘een verlaten plekkie’, maar anderzijds werd het ook gezien als een historisch stukje Amsterdam met een rijke geschiedenis, en een buurtplein waar men zich thuis voelde. Met de plannen voor de herontwikkeling van dit plein kwam ook de angst voor verandering. Hoe wordt het plein straks gebruikt, en welk ‘gevoel’ zal het hebben? Waaraan zal men het plein straks herkennen?
Veel pleinen lijken op elkaar: ze worden gebouwd volgens hetzelfde stramien, met dezelfde materialen, en krijgen dezelfde functies. Het Stadionplein moest anders worden. Het kunstwerk 11 Rue Simon-Crubellier van Matthew Darbyshire draagt daar nu in belangrijke mate aan bij. Darbyshire bouwde er een facsimile van een van de appartementen die op het plein uitkijken, op ware grootte, maar dan van beton en brons. Hoe Darbyshire van een privéruimte een publieke ruimte maakt, wordt mooi beschreven in het essay van Sandra Smets.
De meubels en gebruiksvoorwerpen in het appartement, die zijn gemodelleerd naar artefacten uit Nederlandse musea en warenhuizen, komen uit verschillende tijden en laten zo zien dat de vormgeving en productiewijze van goederen veranderen. De gekozen spullen vertellen ook iets over wat mensen waardevol vinden, toen en nu, zoals de kunstenaar uitlegt in het interview met Edo Dijksterhuis.
Darbyshire presenteerde omwonenden een online interieurontwerpprogramma, zoals je die ook in een IKEA kunt vinden, en liet de objecten met de meeste stemmen zijn inrichting beïnvloeden. Op deze manier weerspiegelt het interieur zowel nationale als lokale achtergronden en smaken. Sophia Zürcher interviewde vijf bewoners over de redenen die aan deze keuzes ten grondslag liggen.
Het kunstwerk is democratisch en toegankelijk, maar tegelijkertijd vervreemdend. De vormen van de originele objecten, nu uitgevoerd in klassiek brons, zijn weliswaar direct herkenbaar, maar zijn ook vervormd en gelijksoortig geworden door de digitale filter waar Darbyshire ze doorheen heeft laten gaan. Hiermee geeft de kunstenaar commentaar op de technologieën die onze leefomgeving homogeniseren; op het verdwijnen van het lokale, het specifieke en particuliere; en op de wereldwijde voorkeur voor een onpersoonlijke en amorfe stijl die blijft doordringen in onze publieke en private sfeer. Paradoxaal genoeg weet Darbyshire daarmee dit plein juist te verbijzonderen.
Foreword by Theo Tegelaers (art advisor Amsterdam Zuid district):
A large parking lot – departure point for many coaches – and a Febo snackbar in the middle. This is what the Stadionplein used to look like. Sidewalk interviews showed that people had different views on it. Some characterized the square as ‘desolate’, others saw it as a historical part of Amsterdam with a rich history, and a neighbourhood square where people felt at home. Redevelopment plans for the square also brought the fear of change. What will this mean for the use of the square and what ‘feel’ will it have in the future? What will be the square’s landmarks in the future?
Many squares look similar: they are laid-out according to the same format, built with the same materials and assigned the same functions. The Stadionplein had to be different. Matthew Darbyshire’s artwork 11 Rue Simon-Crubellier contributes significantly to this. He built a full-sized concrete and bronze facsimile of one of the apartments overlooking the square. The way he transforms a private space into a public space is described beautifully in an essay by Sandra Smets.
The furniture and utensils in the apartment, modelled after artefacts from Dutch museums and repositories, derive from different periods, thus illustrating how design and production methods of goods change. The chosen items also tell us something about what people find valuable, then and now, as the artist explains in an interview with Edo Dijksterhuis.
Darbyshire offered local residents the use of an online 3D home planner, much the same as one can find in an IKEA store, and then based his interior on majority votes. This way, the house reflects both national and local backgrounds and tastes. Sophia Zürcher interviewed five residents about the reasons underlying their choices.
The artwork is democratic and accessible, yet at the same time alienating. The shapes of the original objects, now executed in classical bronze, are instantly recognizable, but have also become distorted and uniform by the digital filter Darbyshire has run them through. This is the artist’s comment on the far-reaching technologies that homogenize our environment; on the disappearance of the local, the specific and the peculiar; and on the global preference for an impersonal and amorphous style that continues to penetrate our public and private spheres alike. Paradoxically enough, this is how Darbyshire manages to make the square special.